Фашысцкія карныя арганізацыі

Новы парадак ўкараняўся «жалезам і крывёй». Менавіта для гэтай мэты Гомель быў пакрыты густой сеткай разнастайных карных фашысцкіх арганізацый.

Згодна з актам спецыяльнай следчай камісіі ад 05.01.1945 «аб злачынствах нямецка-фашысцкіх захопнікаў у горадзе Гомелі» у перыяд акупацыі г.Гомеля фашысты стварылі наступныя карныя органы: «СД» (паліцыя бяспекі); следчую групу «СД»; ГФП (таемную палявую паліцыю); «ГМ» (контр-разведка); Гомельскую гарадскую паліцыю; шуцпаліцыю (ахоўная паліцыю); палявую жандармерыю; Гомельскую абласную паліцыю; Упраўленне паліцыі Гомельскага раёна; нямецкую ваенную камендатуру; турму. І інш

З акту спецыяльнай следчай камісіі №1 ад 18.11.1944 «аб злачыннай дзейнасці ў горадзе Гомелі нямецка-фашысцкай разведвальна-карнай арганізацыі» СД «вынікае, што» СД «была найбольш магутнай карнай арганізацыяй, асноўнай задачай карнага органа з'яўлялася практычная рэалізацыі гітлераўскіх ідэй аб сусветным панаванні» вышэйшай «нямецкай расы і пагалоўным вынішчэнні, так званых»ніжэйшых рас". "Паліцыя бяспекі"размяшчалася на вул. Ёй былі падпарадкаваныя і дзейнічалі пад яе непасрэдным кіраўніцтвам гарадская грамадзянская паліцыя і следчая група «СД», следчы турэмны корпус і канцэнтрацыйны лагер «СД».

Штодня гэтым органам арыштоўвалася 25-30 чалавек савецкіх грамадзян – жыхароў горада Гомель і Гомельскай вобласці. Сярод арыштаваных былі жанчыны, дзеці, старыя і падпольшчыкі.

Усе арыштаваныя спачатку дастаўляліся ў нямецкі карны орган «СД», дзе знаходзіліся 2-3 дні. Арыштаваных заганялі ў цёмны склеп і на працягу некалькіх дзён не давалі ежы. У падвале не было ніякіх нар, было шмат бруду, арыштаваных не выпускалі па натуральных патрэбах. У камеры было так цесна, што арыштаваныя не мелі ні найменшай магчымасці сядзець або ляжаць. Арыштаваных дапытвалі нямецкія следчыя, прычым допыты суправаджаліся нечалавечымі катаваннямі і збіццём арыштаваных.

Па заканчэнні тэрміну ўтрымання ў склепе савецкія грамадзяне пад узмоцненым канвоем накіроўваліся ў гарадскую турму. Па словах шафёраў, якія працавалі ў гаражы «СД» і вывозілі на сваіх аўтамашынах людзей на расстрэл, зімой 1941-1942 г.г. штодня даводзілася рабіць па некалькі рэйсаў з турмы «СД» у Ляшчынскі лес, дзе расстрэльвалі мірных савецкіх грамадзян.

З паказанняў паліцэйскіх вынікае, што за» СД «лічылася» душагубка", - спецыяльна абсталяваны Транспарт для забойства жанчын і дзяцей.

Колькасць знішчаных фашыстамі «СД» ахвяр у перыяд акупацыі склала больш за 10 тысяч чалавек.

Адным з страшных месцаў масавага ўтрымання і знішчэння мірных грамадзян у горадзе Гомелі таксама з'яўлялася падраздзяленнетайнай палявой паліцыі – < strong>«ГФП». яно займалася расследаваннем спраў парашутыстаў, разведчыкаў, камсамольцаў, камуністаў і іншых падазроных асоб.

За перыяд акупацыі ў Гомелі знаходзіліся розныя групы ГФП, але ўсе яны размяшчаліся ў будынку былога дзіцячага садку (ясьлях) па адрасе: вул. Пляханава, 36.

На суседніх з будынкам ГФП прысядзібных участках затрыманых пасля катаванняў расстрэльвалі. Згодна з актам раскопак ад 17.01.1944 на вышэй згаданым участку мясцовасці выяўлена 4 ямы, дзе пахаваныя расстраляныя грамадзяне. Як мінімум, адна з ям мела даўжыню 15 метраў, шырыню 3 метра і глыбіню 4 метра.

Згодна з актам спецыяльнай следчай камісіі №2 ад 07.12.1944 «аб крывавай дзейнасці ў горадзе Гомелі нямецка-фашысцкай разведвальна-карнай арганізацыі «ГФП» у перыяд са жніўня 1941 г.па Люты 1943 г. на тэрыторыі «ГФП» і двух гародах, якія прымыкаюць да яе, расстраляна каля 2 тыс. савецкіх грамадзян, у тым ліку жанчын і дзяцей. Пасля лютага 1943 г.людзей з будынка «ГФП» для расстрэлу вывозілі на аўтамабілях у лясны масіў на 4 км Рэчыцкай шашы, каля в. Давыдаўка Гомельскага раёна (за паўкіламетра ад шашы), а таксама на 9 км Рэчыцкай шашы.

Над сваімі ахвярамі да іх расстрэлу гітлераўцы жорстка здзекаваліся. Усе без выключэння арыштаваныя падвяргаліся катаванням, катаванням і збіццю.

У расстрэлах мірнага насельніцтва актыўны ўдзел прымалі "паліцэйскія", - 12 здраднікаў савецкай Радзімы, якія пасля прадавалі маёмасць забітых імі савецкіх грамадзян на мясцовым рынку, усталяваўшы свой прэйскурант цэн на асобныя прадметы адзення

Таксама суровым карным органам з'яўлялася разведвальна-карная арганізацыя «ГМ» (контрвыведка), якая размяшчалася ў «Доме камуны» - на рагу Мінскай і Камсамольскай вуліц (у цяперашні час – праспект Леніна, 51).

Абавязковаму арышту падлягалі ўсе камуністы, работнікі следчых органаў, партыйнага апарату. Многіх грамадзян арыштоўвалі за тое, што тыя адмаўляліся ісці на сходы, якія праводзяцца гітлераўцамі, за няўдзел у зборы цёплых рэчаў («зімовая дапамога») для гітлераўскай арміі і да т. п.

Супрацоўнікі «ГМ» падвяргалі мірных савецкіх грамадзян гвалту, здзекам, зверскім катаванням і катаванням. Асноўная частка зняволеных дастаўлялася ў і падвяргалася катаванням у Гомельскай абласной турме, дзе ў «ГМ» быў асобны корпус, у якім размяшчалася следчая група «ГМ». Для арыштаваных ГМ была адведзена палова корпуса, у якой размяшчалася 7 камер. У кожнай камеры пад вартай знаходзілася 25-30 чалавек.

Шматлікія паказанні пацярпелых і саўдзельнікаў нямецкіх зверстваў сведчаць аб тым, што арыштаваныя катамі з «ГМ» мірныя савецкія грамадзяне, як правіла, знішчаліся, перад гэтым падвяргаючыся катаванням у так званай пакоі «Інквізітара», якая знаходзілася ў каморы турмы.

Акрамя турмы частка арыштаваных утрымлівалася на трэцім паверсе «Дома камуны», доступ у які для старонніх быў зачынены.

З акту спецыяльнай следчай камісіі №3 ад 24.11.1944 «аб крывавай дзейнасці ў горадзе Гомелі нямецка-фашысцкай разведвальна-карнай арганізацыі "ГМ" вынікае, што крывавым рэпрэсіям падвергнуты многія тысячы мірных грамадзян горада, прычым некалькі тысяч з іх катамі былі знішчаны.

Таксама горад Гомель быў разбіты на 5 паліцэйскіх участкаў. Шосты ўчастак размяшчаўся ў г. Нова-Беліца. Розныя падраздзяленні нямецкай паліцыі выконвалі аналагічныя функцыі, якія складаліся ў барацьбе з партызанамі, патрулі тэрыторыі горада, кантролі за выкананнем каменданцкай гадзіны, выяўленні падазроных асоб, першасным дазнанні па падазрэнні ў здзяйсненні злачынстваў, арганізацыі адпраўкі людзей у Германію праз біржу працы, удзел у арыштах грамадзян, кантроль за выкананнем савецкімі грамадзянамі загадаў нямецкага камандавання на акупаванай тэрыторыі.